#geschiedenis #kalkwijk #hoogezand #Groningsetaal #Groningen #MixedMedia #schrijven #veenkoloniën

​

BEGUN

In de boekenkast van mijn schoonmoeder zocht ik vanmiddag een oud boek voor een creatief idee; iets met een linnen kaft of mooie afbeeldingen. De meeste boeken waren té mooi om te gebruiken, dat ging niet alleen mijn schoonmoeder, maar ook mij als boekenliefhebber, aan het hart. Van het boek ‘Opa’s jonge joaren’ van Nies Sap-Akkerman stonden er twee exemplaren. ‘Neem die maar mee.’ Mijn schoonmoeder kende Nies en ook mijn man wist nog wie ze was: ‘Ze woonde in Hoogezand, we gingen er vroeger weleens op visite.’
‘Opa’s jonge joaren’ is geschreven in het Gronings. Het is een boek dat ontstond doordat Nies verhalen optekende uit de mond van oude mensen om stof voor haar voordrachten op te doen.
Nies Sap-Akkerman (Hoogezand 1928 – 2009) was journaliste en schrijfster, ze schreef in het Veenkoloniaals. Ze begon met voordrachten van de Groninger auteurs Jan Boer en Geert Teis, maar breidde haar repertoire al snel uit met eigen werk, genoeg voor een avondvullend programma.

WEER EEN BESTSELLER
Nies publiceerde enkele gedichten- en verhalenbundels en kinderboeken, vertaalde een toneelstuk in het Gronings en schreef een eenakter. Haar jeugdherinneringen beschreef ze in de verhalenbundel Opa’s joaren (1977), het boek werd, ondersteund door haar vele optredens, een bestseller. Vorige week, tijdens een wandeling te Assen (één van mijn vorige berichten) , trok ik ook al een bestseller uit een boekenkast. Zijn dit tekenen dat ik mijn schrijven weer op moet pakken …?

KALKWIJK
Het eerste verhaal in dit boek gaat over de plek waar opa woonde. Het kleine huisje stond helemaal aan het einde van de Kalkwijk in Hoogezand. Toen opa er nog woonde lag de Kalkwijk er nog.
In 1631 werd een overeenkomst getekend tussen de Friesche Compagnie en de stad Groningen, waarin de stad opdracht gaf tot vervening van dit gebied ten zuiden van Hoogezand, nabij Kiel-Windeweer. Er werd een kanaal gegraven dat ‘Kalkwijk’ werd genoemd. In 1967 werd het kanaal gedempt (de op één na laatste foto).

VROUGER
Stukje uit het verhaal:
… want wat is aiglieks 'vrouger'? Woar begun 't en woar schaait 't uut.....? Veur oans begunt 'vrouger', dou wie nog kinder wazzen en Opa zien 'vrouger' begunde ook, dou hai nog kind was, mor tussen dij baaide 'vrou- gers’, liggen hail wat joaren in.
Het huisje staat er al lang niet meer. Zelfs niet meer toen Nies nog jong was. Door het verhaal ‘Begun’ (begin) werd ik nieuwsgierig naar de Kalkwijk ten tijde van opa’s jeugd. Op internet speurde ik daarom naar foto’s en verhalen en zo zat ik vanmiddag in no time in ’t vrouger van opa.

MIXED MEDIA
Ieder verhaal ga ik eerst lezen en dan wil ik steeds iets met het betreffende verhaal doen, verwerken in een Mixed Media werkstuk in het boek zelf. De titelpagina en de daaropvolgende lege pagina’s moesten er vanmiddag al aan geloven, een mooi ‘begun’ van ’t nieuwe jaar.